Travmatik yaşantı
Günlük rutin işleyişi bozan,beklenmedik şekilde gelişen,dehşet,endişe,panik yaratan ,kişinin yaşamış olduğunu anlamlandırmaya çalışma sürecini bozan.
olağan dışı ruhsal veya fiziksel bir stresle karşı karşıya kalma
ölüm,ölüm tehdidi,ciddi yaralanma,cinsel tecavüz
Geçmişte başka bir felaketin kurbanı olanlar
aile problemleri olanlar
yakın geçmişinde kayıp yaşayanlar
sosyal bağları kuvvetli olmayanlar
kronik hastalığı olanlar
psikososyal sıkıntılar yaşayanlar
–travmanın etkisini en ağır şekilde yaşama riski olan gruplardır.
Toplumsal travma
zarar görenler,tanık olanlar,kıl payı kurtulanlar,müdahale eden ekipler,arkadaşlar,aile yakınları,polis,jandarma,kurtarma ekipleri risk gruplarındadır.
Travmatik olayla beden bütünlüğünü tehdit eden bir durum söz konusu.
Kişinin dünyadaki yeri,kendisi hakkındaki değerleri tehdit eder.
Travma sürekli oluyor mu?
Birden çok travmaya maruz kalıyor mu?
soruları sorulmalı.
tek travma-bir kez olan,kısa süreli
çok olaylı travma-kronik durumlar,çocukluk çağı istismarları,süreğen savaş gibi,…
TRAVMAYA MARUZ KALMA DURUMLARI
doğrudan
tanık olarak
olaydan haberdar olarak
olaya dair ayrıntılara yoğun bir biçimde maruz kalarak
Travma sonrası stres tepkileri
stresle sık sık karşılaşırız.
Travmatik olaylarda üst düzeyde stres hissedilir.
**Stres hormonu belli bir seviyede olmalı.Ya savaş ya da ortamdan git.
Akut stres bozukluğu -stres süresi kısa
Travma sonrası stres bozukluğu(posttravmatik stres bozukluğu ) -uzun süren stres ve profesyonel destek gerektirir.
Akut stres bozukluğu üç gün ile bir ay arasında sürer.
!!Travma sonrası strese depresyon eşlik eder.
Fizyolojik tepkiler
1.solunum hızlanması
2.kalp atış hızında artış
3.kan basıncının artması
4.terleme
Diğer tepkiler
1.kabus görme
2.anıları görme
3.uyku bozukluğu
4. yeme alışkanlığında bozulmalar
5.günlük işlere odaklanmakta zorluklar yaşamak
!!!Olayın içine çok girerseniz olaya dışarıdan bakamaz ve yönetemezsiniz.
Kişilik yapısının değişimi
Stres bozukluğunun gelişimi ,olay sonrası kişinin kırılganlığı,travma sonrası alınan destek ve travmanın şiddetine bağlıdır.
Fiziksel,duygusal,zihinsel ve davranışsal tepkiler ile yüzleşmek ve bir gün geçecek diye düşünmek gerekir.
Duygusal tepkilerin düzeltilmesi kolay değil.
Kişi “kontrolü kaybediyor muyum?” sorusuyla kendini sorgular,bu normal bir tepkidir.
GELİŞİM DÖNEMLERİNE GÖRE STRES TEPKİLERİ
ETKİLİ FAKTÖRLER
*Çocuğun yaşı
*olaya yakınlık durumu;
*travma öncesinde kişilik yapısı (yılmazlık düzeyi)
*travma sonrası destek düzeyi
*travmatik olaya maruz kalma süresi ve sıklığı
*travmanın insan kaynaklı olması
*travmanın doğal kaynaklı olması
*travmaya tek başına veya toplu halde maruz kalma
Travma toplu halde olursa kişi ” Bir benim başıma gelmedi ” diye düşünür.
NOT:ANNE BABA ÇOCUKLA İLGİLİ HER SÜRECİ KONTROL ETMESİN.BAŞ ETME YÖNTEMLERİNİ ÖĞRENSİN ÇOCUK.
