Sesi fark etme
kelimenin başındaki sesi fark etme
kelimenin sonundaki sesi fark etme
kelimede ses var mı yok mu fark etme
kelimenin hangi sesle başladığını fark etme
kelimenin hangi sesle bittiğini fark etme
görsellerdeki nesnede ses var mı yok mu fark etme
belirtilen ses ile başlayan kelimenin görselini fark etme
belirtilen ses ile başlayan kelimelerin görsellerini boyama
nesneleri verip hangi sesle başladığını belirtme, fark etme
sesin ortada olduğu kelimelerle ilgili çalışmalar yapma
ses başta mı ortada mı sonda mı görseli boyama
ses ile başlayan kelime söyleyebilme
*Çocuğa ses fark etme ile ilgili yetişkinin örnek olması gerekir,model olup sonra çocuğun yapmasını bekleyin.
**ses var mı yok mu,ses kelimenin neresinde var, fark eden çocuk sesi öğrenmeye hazır demektir.
***Ses fark etme sürecinde uzun çalışmalıyız.Çocuk sesi fark edecek ki yazma sürecinde zorlanmayalım.
**Ses fark etme süreci ilkokumada çok önemli bir aşama.
YAŞANAN SORUNLAR
sesi değil harfini söylemesi(yetişkinlerin yanlış müdahalesi ile söz konusu olabiliyor)
sesin kelimenin başında olduğunu bilmesi fakat sesin sonda veya ortada olduğunu bilememesi(sadece sesin kelime başında olduğu çalışmalar yapılmamalı)
sesin nerede olduğunu bilememesi (çevresel sesleri ayırt edememesi ,seslerin nelere ait olduğunu bilememesi söz konusudur, işitsel algı çalışmaları yapmak gerekli.)ses tombalaları var kullanılabilir.
sesi doğru telaffuz edememesi (sesleri çıkarmakta zorlanıyorsa dil konuşma terapistinden destek alınması gerekebilir.)
Sesi sembolle örtüştürmesi-sesi yazması
Sesin küçük ve büyük harfini okuması
büyük küçük harfi tanıması
küçük harfi sembollerin içinde bulması ayırt etmesi
büyük harfi sembollerin içinde bulması ayırt etmesi
kelimenin içindeki küçük büyük harfi bulup boyaması
metnin içindeki küçük büyük harfi bulup boyaması
YAŞANAN SORUNLAR
küçük harfi okuyup büyük harfi okuyamaması
diğer sembollerin arasından harfi bulamaması(görsel algıda sorun olduğu belli,görsel algı çalışmaları yapılmalı.
harfi görünce sesi hatırlayamaması(hızlı isimlendirme becerisinde zorlanan bir çocuk olabilir,ismini hatırlamakta zorlanır nesnelerin kişilerin,çağrışım çalışmaları yapmaları,görsel çağrışım, işitsel çağrışım çalışmaları yapılabilir,işlemleme hızı ile ilgili geliştirecek setler kullanılabilir)
harfin sembolünü hatırlayamaması (çabuk çağıramama problemdir yine)
harfi yazıp görselle eşleştirme
!!!Bir satır sonra ne yazdığını hatırlayamıyorsa kısa süreli bellekte problem vardır demektir bellek geliştirme çalışmaları yapılmalı.)
Sesi yazma aşamaları
-bakarak yazma
-söylendiğinde yazma
Dikte çalışmalarına ses ile başlanır.
Bakarak yazma daha çok yapılıyor alanda sanki,oysa söyleneni yazmalı okuma yazma için.
Çocukta fiziksel bir problem olduğunda ancak yazmayı arka plana atabiliriz
Okuma ve yazma paralel gitmeli!!!!!
YAŞANAN SORUNLAR
Kalemi uygun pozisyonda tutamama
Kalem tutmada model olmalı yetişkin
Tutma aparatları kullanılabilir.
Hangi elini baskın kullanıyorsa ona yönlendirebilirsiniz ama kalemi bu eline al demeyin.Çocuğu zorlamayın .
Harfin çizim yönünde tutamama
Yazının okunaklığı varsa harfin çizim yönünde çocuk yaptığı gibi yapabilir.
Satır aralığına dikkat etmiyor harf harfe benzemiyorsa çizim yönüne dikkat etmeli.
Harfin yönünü hissedebileceği çalışmalar yapabilirsiniz.
Noktaların üzerinden harfi çizememe
Model olma aşamasının üzerinde durmalıyız.Çocuğun yanında oturarak çocuğa model olun.
Başlama noktasını gösterip oradan başlayın.Model olarak ne yaptığınızı söyleyin tek tek.Çocuğun da denemesi istenmeli.Siz doğruyu gösterin .Çocuk hata yapınca göstermek yerine baştan gösterin harfin nasıl yapıldığını.
Çabuk sıkılıp istendiği kadar yazamama
Harfi satır arasına yazamama
Söyleneni yazamama
Harfin sembolünü hatırlayamama
Sesi sembolle örtüştürememe
görsel algı işitsel algı bellek çalışmaları
KAPAT KOPYALA KARŞILAŞTIR stratejisini kullan.
bakarak güzel yazan, söyleneni yazamayan çocuklar için
bakarak bir satır yazıyor
satırı kapatıp ara ara bakabiliyor,bakmadan yazıyor sonra karşılaştır diyoruz aynısı olmuş mu.
HECELERİ OKUMA
HECELERİ BAKARAK YAZMA
HECELERİ SÖYLENDİĞİNDE YAZMA
hARFLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ KARTLARLA OLSUN, DEFTERDE ÇALIŞILMASIN SADECE
Şöyle değil aaaaa kkkkk ak sesleri tek tek demeyin
aaaakkk ak ak birleştirme kartlarla gösterilsin
birleştirme sonrası ak deyin
bir heceyi çocuk üç kerede öğreniyor
aaaa kkkk ak
Heceleri karıştıran çocuklar al hecesine la diyen var ise
hece altına yazının yönünü belli eden ok gösterin.
bir zaman sonra ok işaretini kaldırın.
başlama sesinin altına bir nokta da konabilir.
**karıştırması söz konusu ise örüntü çalışmaları yapın.
le ile k birleşmesi le yanına k geliyor kartlarla gösterin ve lek deyin .bir kerede okuyun.
llll ek değil!!!
heceleri tekrar tekrar okutmak
hece oyunları
hece çarkları
hece tombalaları
YAŞANAN SORUNLAR
seslerin yerlerini karıştırarak okuması
ak yerine ka
bakarak yazarken ka yerine ak yazması
söyleneni yazarken ka yerine ak yazması
sözcüğü ezberden okuması
sözcükleri okuyamaması
heceler renkli yazılırsa sözcük okuyabilir
okuyamadığı heceler biriktikçe okuma zorlaşıyor.
iLK SESTEN BERİ ÇOCUĞU METİNLE DE TANIŞTIRIN.
HARFİ VEYA SESİ OKUTURKEN SES YERİNE HARFİ SÖYLEMEYİN.
KKK YERİNE KE gibi
HECE VEYA KELİME YAZARKEN SESLERİ TEK TEK SÖYLEMEYİN
HECE VEYA SÖZCÜĞÜ OKURKEN SESLERİ TEK TEK SÖYLEMEYİN.
ÇOCUĞU ÜZECEK SÖZLER SÖYLEMEYİN.
Hece kapatarak okuma, hecenin altını çizme değil de heceleri renkli yapabilirsiniz.
Bu eğitim için Arzu DOĞANAY BİLGİ hocama teşekkür ederim çok faydalı oldu.
